Chính phủ Hàn Quốc ngày 21/11 đã tổ chức một buổi lễ tưởng niệm dành cho các nạn nhân bị cưỡng ép lao động người Joseon (người Hàn Quốc và Bắc Triều Tiên ngày nay) tại đảo Sado, tỉnh Niigata (Nhật Bản).

Mặc dù Nhật Bản từng cam kết tổ chức lễ tưởng niệm khi xúc tiến để mỏ Sado được Tổ chức Giáo dục, khoa học và văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO) công nhận trở thành di sản thế giới, nhưng nước này vẫn không thừa nhận việc cưỡng ép lao động đối với người Joseon và chỉ tổ chức các sự kiện mang tính hình thức. Theo đó, đây là năm thứ hai liên tiếp Hàn Quốc tổ chức riêng một buổi lễ tưởng niệm các nạn nhân. 

Buổi lễ năm nay có sự tham dự của 11 thân nhân thuộc 7 gia quyến nạn nhân và Đại sứ Hàn Quốc tại Nhật Bản Lee Hyuk. Lễ tưởng niệm diễn ra với các phần hát quốc ca, phát biểu tưởng niệm và nghi thức dâng lễ.

Trong bài phát biểu tưởng niệm, Đại sứ Lee Hyuk cho biết mọi người đã tập trung tại đây để khắc ghi nỗi đau và sự chịu đựng của tất cả những lao động đã làm việc tại mỏ Sado. Khoảng 80 năm trước, nhiều người Hàn Quốc đã bị cưỡng ép đưa đến đây làm việc thông qua các hình thức tuyển mộ, môi giới và bắt ép, bất chấp ý nguyện của họ. 

Quan chức này nhấn mạnh nỗi sợ hãi và cô lập mà những người lao động khi ấy phải chịu đựng vẫn còn để lại nỗi đau và nỗi buồn cho các gia quyến nạn nhân, đồng thời gửi lời chia buồn và an ủi tới các thân nhân của họ.

Đại sứ Lee cho rằng việc tưởng nhớ và chia sẻ nỗi đau trong quá khứ sẽ góp phần làm sâu sắc thêm sự đồng cảm và chữa lành. Một số thân nhân đã rơi nước mắt khi nhớ về cha ông mình, những người từng bị cưỡng ép lao động trong thời niên thiếu tại mỏ Sado.
 
Chính phủ Hàn Quốc đã từ chối tham gia các lễ tưởng niệm do phía Nhật Bản tổ chức trong hai năm qua vì Tokyo vẫn có thái độ không thừa nhận tính chất cưỡng ép lao động người Joseon. Trong buổi lễ tưởng niệm mỏ Sado của Nhật Bản vào ngày 13/9 năm nay, đại diện Chính phủ Nhật Bản cũng đã không hề đề cập đến vấn đề cưỡng ép lao động.
 
Mỏ Sado từng là một mỏ vàng nổi tiếng thời kỳ Edo (1603-1867). Sau khi chiến tranh Thái Bình Dương nổ ra, nơi này được sử dụng để khai thác vật tư cho chiến tranh. Nhiều người Joseon đã bị cưỡng ép đưa đến đây làm việc trong điều kiện khắc nghiệt và bị phân biệt đối xử. Theo thống kê, từ năm 1940 đến 1945, có khoảng 1.519 người Joseon bị cưỡng ép lao động tại mỏ Sado.
 
Tuy nhiên, Chính phủ Nhật Bản đã bị chỉ trích vì cố tình giới hạn thời kỳ đăng ký di sản thế giới chỉ trong thời kỳ Edo, nhằm tránh nhắc đến lịch sử cưỡng ép lao động người Joseon. Trước yêu cầu phản ánh đầy đủ toàn bộ lịch sử của Hàn Quốc, Nhật Bản đã đồng ý lắp đặt hiện vật liên quan đến lao động người Joseon và tổ chức lễ tưởng niệm.