Cuộc tiếp xúc đầu tiên giữa hai miền Nam-Bắc sau khi đất nước bị chia cắt
Năm 1971, Hội chữ thập đỏ Hàn Quốc đề xuất với Bắc Triều Tiên tổ chức Hội đàm chữ thập đỏ nhằm giải quyết vấn đề gia đình ly tán, mở đầu cho những tiếp xúc chính thức giữa hai miền Nam-Bắc. Sau đó, vào ngày 4/7/1972, hai miền đã thông qua Tuyên bố chung liên Triều thống nhất ba nguyên tắc quan trọng là độc lập, hòa bình và đoàn kết dân tộc. Tuy nhiên, do khác biệt lập trường trong cách tổ chức đoàn tụ gia đình ly tán nên hai miền đã không đạt được tiến triển thực tế.
Công bố Tuyên bố chung liên Triều ngày 4/7/1972
ⓒ KBSNhững cuộc đoàn tụ đầu tiên trong thập niên 1980 và kỳ vọng còn dang dở
Năm 1984, khi Hàn Quốc chịu thiệt hại nặng nề do lũ lụt, Bắc Triều Tiên đã đề xuất hỗ trợ nhân đạo, qua đó khởi động lại hoạt động giao lưu giữa hai miền Nam-Bắc. Năm 1985, cuộc đoàn tụ lịch sử đầu tiên của các gia đình ly tán đã diễn ra. Tuy nhiên, do vụ đánh bom máy bay hãng hàng không Korean Air KAL 858 năm 1987, khủng hoảng hạt nhân và sự qua đời của cố Chủ tịch Kim Nhật Thành (Kim Il-sung) đã đẩy quan hệ liên Triều trở nên căng thẳng, và các cuộc thảo luận về đoàn tụ gia đình ly tán cũng rơi vào bế tắc.
Người cha ôm chặt hai con trai bị chia cắt từ cuộc rút lui của quân đội Hàn Quốc ngày 4/1/1951 - Cuộc đoàn tụ gia đình ly tán đầu tiên năm 1985
ⓒ KTV
Đoàn nghệ thuật Hàn Quốc thăm Bình Nhưỡng (trái)
và Đoàn nghệ thuật Bắc Triều Tiên thăm Seoul (phải) năm 1985
ⓒ KTVTừ năm 2000 các cuộc đoàn tụ tiếp tục diễn ra rồi lại bị gián đoạn
Sau Tuyên bố Berlin của Tổng thống Hàn Quốc Kim Dae-jung năm 2000, Hội nghị thượng đỉnh liên Triều được tổ chức, và hai bên đã ký Tuyên bố chung liên Triều 15/6, đạt thỏa thuận mang tính đột phá về việc đoàn tụ các gia đình ly tán. Tiếp đó, các cuộc đoàn tụ trực tiếp và qua cầu truyền hình được triển khai. Tuy nhiên, việc này một lần nữa bị đình chỉ do các vụ thử hạt nhân liên tiếp của Bắc Triều Tiên khiến tình hình bán đảo Hàn Quốc trở nên căng thẳng. Sau Tuyên bố Bàn Môn Điếm ngày 27/4/2018, hoạt động đoàn tụ được nối lại nhưng lại tiếp tục bị gián đoạn sau Hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Triều tại Hà Nội (2019).
Hội nghị thượng đỉnh liên Triều năm 2000
ⓒ YONHAP News
Cuộc đoàn tụ gia đình ly tán hai miền Nam-Bắc năm 2000
ⓒ KBSVấn đề gia đình ly tán là một nhiệm vụ không thể trì hoãn
Tính đến tháng 2/2025, trong khoảng 134.000 người đăng ký đoàn tụ gia đình ly tán, chỉ còn dưới 27% người còn sống và hầu hết đều trên 80 tuổi. Thêm vào đó, số người Bắc Triều Tiên vượt biên, xin tị nạn tăng đã tạo ra những vấn đề ly tán mới. Đây không chỉ là một vấn đề chính trị đơn thuần mà còn là một nhiệm vụ mang tính nhân đạo, và là một vấn đề cấp bách không thể trì hoãn thêm.