Theo số liệu thống kê thương mại của Bộ Thương mại Mỹ, quy mô thặng dư thương mại của Việt Nam đối với Mỹ trong năm 2024 đạt 123,5 tỷ USD, tăng 18,1% so với năm 2023, mức cao kỷ lục.

Mặc dù xét xề quy mô, thặng dư thương mại của Việt Nam đối với Mỹ xếp thứ 4, sau Trung Quốc, Liên minh châu Âu (EU) và Mexico, nhưng tốc độ tăng lại cao hơn hẳn so với Trung Quốc (5,8%), EU (12,9%) và Mexico (12,7%).

Gần đây, Tổng thống Donald Trump đã công bố sẽ áp thuế toàn diện đối với Trung Quốc và Mexico, đồng thời cảnh báo sẽ sớm áp dụng với cả EU. Theo đó, giới phân tích cho rằng Việt Nam cũng có thể lọt vào tầm ngắm của ông Trump.

Chuyên gia chính sách thương mại Deborah Elms từ Quỹ Hinrich, một cơ quan nghiên cứu chính sách có trụ sở tại Singapore, dự báo rằng mặc dù kể từ sau khi tái đắc cử, ông Trump không hề nhắc tới Việt Nam, nhưng do ông này vẫn đang nỗ lực giảm thiểu thâm hụt thương mại nên Việt Nam nhiều khả năng sẽ trở thành mục tiêu gây sức ép thuế quan tiếp theo của Washington.

Cùng với Mexico, Việt Nam được coi là một quốc gia được hưởng lợi tiêu biểu từ cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump, do các doanh nghiệp của Trung Quốc đã di dời cơ sở sản xuất sang Việt Nam hoặc Mexico để tránh bị Mỹ đánh thuế cao.

Gần đây, Ông Trump công bố áp thuế thương mại đối với Trung Quốc, Mexico và Canada, lấy lý do các vấn đề nhập cư trái phép và ma túy từ Trung Quốc là mối đe dọa đến an ninh quốc gia. Tuy nhiên, Chính phủ Mỹ sẽ khó để tìm ra lý do tương tự đối với Việt Nam.

Về phần mình, Chính phủ Việt Nam đưa ra lập trường sẽ tìm kiếm thỏa hiệp với Chính phủ Tổng thống Trump bằng cách mua thêm hàng hóa từ Mỹ để giảm quy mô thặng dư thương mại với Washington. Đơn cử là Việt Nam đã cam kết nhập máy bay của hãng Boeing Mỹ, hay thể hiện sự quan tâm tới việc mua thêm các mặt hàng công nghệ tiên tiến từ Washington.

Vào tháng 11 năm ngoái, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đỗ Hùng Việt đưa ra lập trường ủng hộ việc thúc đẩy thương mại với Mỹ một cách hài hòa và bền vững. Việt Nam sẽ tăng nhập khẩu khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG) và máy bay từ Washington, mua sắm thêm các mặt hàng giá trị cao từ Mỹ như trang thiết bị quân sự, chíp bán dẫn trí tuệ nhân tạo (AI).

Tuy nhiên, xuất khẩu sang Mỹ của Việt Nam chủ yếu là các mặt hàng do các doanh nghiệp đa quốc gia như Điện tử Samsung hay Intel sản xuất, nên sẽ khó cắt giảm. Thay vào đó, Việt Nam có thể giảm thuế nhập khẩu với hàng nông sản, thịt từ Mỹ để tăng lượng nhập khẩu.