Nhân dịp Hội nghị thượng đỉnh Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) diễn ra tại Washington, tờ Thời báo New York (NYT) ngày 10/7 (giờ địa phương) đã đăng tải bài viết của Cố vấn an ninh quốc gia Nhà Trắng Jake Sullivan, nêu rõ sự cần thiết về việc tăng cường chi tiêu ngân sách quốc phòng cho quân đội Mỹ đóng tại các nước đồng minh. Điều này cũng đã được nêu trong cương lĩnh mới của đảng Cộng hòa Mỹ gần đây trước thềm Đại hội đảng nhằm bầu ra ứng cử viên Tổng thống vào tuần tới.

Trong bài viết, ông Sullivan cho biết người dân Mỹ hiểu giá trị của đồng minh, nhưng vẫn muốn rõ ràng về việc các nước đồng minh cần phải có trách nhiệm chia sẻ một cách công bằng chi phí quốc phòng cho quân đồn trú Mỹ. Washington sẽ đặt lợi ích quốc gia lên hàng đầu, tiếp tục xây dựng sức mạnh chung vì trật tự quốc tế.

Điều này dường như ám chỉ đến các chính sách đối ngoại và an ninh của cựu Tổng thống Donald Trump, người công khai gây áp lực buộc các nước đồng minh chủ chốt như Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và Hàn Quốc phải tăng cường chi phí quốc phòng của quân đồn trú Mỹ trước thềm cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ vào tháng 11 tới.

Cố vấn Sullivan cho biết vào thời điểm cựu Tổng thống Donald Trump hết nhiệm kỳ năm 2020, chỉ có 9 nước thành viên NATO đầu tư 2% trên Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) cho quốc phòng, nhưng hiện nay con số này đã tăng lên 23 quốc gia. Tính đến năm 2023, chi tiêu quốc phòng của các quốc gia NATO đã tăng 8% và dự kiến sẽ tăng vọt lên 18% trong năm nay. Đây là mức đóng góp cao nhất của các nước đồng minh kể từ sau Chiến tranh lạnh và trong ba năm rưỡi nhiệm kỳ của Tổng thống Biden. Đó là bởi ông Biden theo đuổi sự hợp tác giữa các đồng minh dân chủ, tăng cường mối quan hệ, thuyết phục đầu tư nhiều hơn cho quốc phòng thay vì đe dọa, gây áp lực với các nước đồng minh. 

Sự thay đổi này không chỉ giới hạn ở NATO, các nước đồng minh hàng đầu của Mỹ ở khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương như Nhật Bản cam kết sẽ tăng gấp đôi ngân sách quốc phòng cho tới năm 2027. Hàn Quốc cũng công bố kế hoạch tăng ngân sách quốc phòng hàng năm lên 6,8% trong vòng 5 năm. 

Ông Sullivan cho biết các nước đồng minh cũng đang chi nhiều hơn cho việc mua vũ khí sản xuất tại Mỹ. Những khoản chi này cùng với ngân sách viện trợ cho Ukraine của Washington đang giúp vực dậy ngành quốc phòng của Mỹ.