[Thần gió Yeongdeung và nét văn hóa vùng miền]
Nắng xuân ấm áp đã len lỏi khắp nơi. Khi những cánh chim phương Nam báo tin hoa xuân bắt đầu e ấp nở, cũng là lúc cái rét nàng Bân (rét tháng 3) cùng những đợt gió lạnh ùa tới làm ta rùng mình. Ở Hàn Quốc, rét nàng Bân là Ggotsaemchuwi, có nghĩa là cái rét ghen tỵ với sắc hoa xuân. Xưa kia, người Hàn Quốc gọi ngày 1 tháng 2 âm lịch, ngày những đợt gió rét Ggotsaemchuwi bắt đầu hoành hành, là ngày cụ bà Yeongdeung. Yeongdeung là tên của thần gió và ngày Yeongdeung là ngày thần gió hạ giới. Mỗi địa phương ở Hàn Quốc lại có tên gọi riêng cho ngày này, ví dụ như ngày bà Yeongdeung, ngày bà tháng 2, ngày nấu và ăn cơm tháng 2, ngày bà gió đến, ngày thần gió vv... Bà gió Yeongdeung lưu lại dưới hạ giới khoảng từ 15 đến 20 ngày rồi lại trở về trời. Theo dân gian Hàn Quốc, trong thời gian này, người ta múc một bát nước trong để lên chum vại trước nhà mời thần gió. Nếu nhà nào làm món gì ngon thì cũng đặt lên chum vại trước nhà dâng thần gió rồi mới ăn. Vào dịp này, các vùng ven biển thường làm lễ tế Long Vương, cầu khấn cho mưa thuận gió hòa. Vùng nông thôn lại có tục lệ kiêng không cày bừa. Giờ đây, ngoài tập tục múa lên đồng Yeongdeung ở đền Chilmeori tại đảo Jeju (Jeju chilmeoridang yeongdeunggut) vẫn còn được duy trì, không còn nơi nào tưởng nhớ đến thần gió Yeongdeung nữa.

Đảo Jeju ở rất xa bờ. Kế sinh nhai của người dân trên đảo chủ yếu là đánh bắt cá ngoài khơi hoặc mò lặn dưới biển nên họ rất mẫn cảm với gió. Theo quan niệm dân gian, tháng 2 âm lịch là tháng thờ thần gió Yeongdeung, mọi hoạt động đánh bắt cá đều bị cấm kỵ. Ở đây, ngoài bà gió Yeongdeung Halmeoni ra, còn có ông gió được gọi là Yeongdeung Halmang, hoặc Yeongdeung Hareubang. Ở đảo Jeju, thần gió không đến từ trời mà đến từ đảo Oenunbaekiseom, hoặc đến từ vương quốc Gangnamcheonjaguk. Đôi khi, thần gió Yeongdeung còn đưa con gái hay con dâu đi theo. Nếu đi cùng con gái, thần gió Yeongdeung thổi những cơn gió làm tốc váy khoe vẻ đẹp yêu kiều của con. Năm đó là năm mất mùa. Còn những năm đi cùng con dâu đến đảo, thần gió Yeongdeung vừa gieo gió vừa vãi mưa để con dâu trở nên xấu xí ướt át. Năm đó lại là năm được mùa.

[Giá trị văn hóa của nhạc múa hát lên đồng Chilmeoridanggut]
Đền thờ Sindang (thần đường) ở phường Geonip, thành phố Jeju, vẫn bảo tồn loại hình múa lên đồng Yeongdeung ở đền Chilmeori tại đảo Jeju (Jeju chilmeoridang yeongdeunggut). Loại hình múa lên đồng này không chỉ được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quan trọng cấp quốc gia số 71 của Hàn Quốc mà còn được Tổ chức Giáo dục, khoa học và văn hóa thuộc Liên hợp quốc (UNESCO) công nhận là di sản văn hóa phi vật thể nhân loại năm 2009. Giờ đây, có một số người coi múa hát lên đồng là một loại hình mê tín dị đoan, nhưng trước đây, các buổi múa hát lên đồng cũng là dịp để người dân tụ tập cùng nhảy múa ca hát. Mỗi khi làng có hội múa hát lên đồng là người ta lại rủ nhau đi hát lên đồng hay kéo nhau đi xem như đi chảy hội. Trên chiếu đồng, người ta không chỉ cử hành lễ cúng thần mà đây cũng là lúc vui đùa giải trí. Trích đoạn “Seowujesori” trong Jeju chilmeoridang yeongdeunggut chính là đoạn tả cảnh trò chơi của lão ông.

Múa lên đồng Yeongdeung ở đền Chilmeori tại đảo Jeju bao gồm các nội dung như tế lễ tất cả các vị thần gọi là Chogamje, nghi lễ dọn sạch đường xá đón Long Vương Yongwangmaji, nghi lễ ngăn chặn mọi điềm gở đến với làng xóm Maeuldoaekmakgeum, bói xem kết quả mò lặn của nữ thợ lặn Ssideurim... Ở mỗi nghi thức tế lễ, xuất xứ của các vị thần và nội lực thần thông của họ đều được giới thiệu. Gần đây những nội dung này đã được chỉnh lý và viết thành thần thoại đảo Jeju. Điểm đặc biệt ở đảo Jeju là có nhiều thần nữ. Có lẽ điều này có nguồn gốc từ sự tôn trọng đối với người phụ nữ trên đảo suốt đời tần tảo lặn ngụp dưới lòng biển sâu để kiếm kế sinh nhai nuôi gia đình. Hiện nay, Hàn Quốc đang cố gắng đưa nghề nữ thợ lặn Haenyeo của đảo Jeju trở thành di sản văn hóa phi vật thể nhân loại của UNESCO.

* Haenyeo Norae (Bài ca thợ lặn nữ) của đảo Jeju / Kim Tae-mae cùng nhóm phụ họa
* Trích đoạn “Seowujesori” trong nhạc phẩm múa lên đồng Yeongdeung ở đền Chilmeori tại đảo Jeju / Yang Seung-ok và Kim Ju-ok
* Jejubada (Biển Jeju) / nhóm nhạc Arisu